Bingöl Belediyesi Kültür Merkezinde düzenlenen panele konuşmacı olarak Dilbilimci Muhammed Malmısanıj ve Roşan Lezgin katıldı.
Panelde Kürtçe'nin Zazaki, Kurmanci ve Sorani lehçeleri arasındaki benzerlik ve farklılıklara ilişkin konuşan M. Malmısanıj, Zazaki ve Zazaları farklı bir dil ve millet gibi gösterme gayretlerinin son 20 yıldır bilinçli olarak türetildiğine dikkat çekti. Bin yıllardır bir bütün olarak Kürt olan Soran, Goran, Kurmanç ve Zazaların ayrıştırılması adına 20 yılda yeni bir millet yaratmaya çalışanların art niyetli olduğunu söyleyen Malmısanıj, bir millet ve dilin 20 yılda değil, yüzlerce hatta binlerce yılda meydana geldiğini ifade etti.
“DOKTOR FRİÇ ADIYLA KİTAPLAR YAZIYOR”
Malmısanıj'dan sonra söz alan Yazar Roşan Lezgin, Zazakiyi Kürtçe'den ayrı gösterenlerin gerçekte hiç olmayan yazarlar adına kitap basarak piyasaya sürdüklerini söyledi. Kürtleri yok sayılması ve yok edilmesinin tarihsel arka planına değinen Lezgin, Osmanlı Devletinin yıkılmaya yüz tuttuğu dönemde Türk milliyetçileri tarafından kurulan İttihat ve Terakki Cemiyetinin Kürtlerle ilgili faaliyetlerini aktardı. İttihat ve Terakki'nin yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nde yaşayan gayrimüslimlerin tasfiye, Türk olmayıp ta Müslüman olanları da asimile etme kararı aldığını belirten Lezgin: “ Kürtlerin payına asimilasyon düşüyor. Bu karardan hareketle çeşitli yayınlar piyasaya sürülmeye başlanıyor. Kürt diye bir milletin olmadığı yönünde. Bu tarihlerde Doktor Friç diye biri çıkıyor. Dr. Friç, İttihat ve Terakki döneminde devlet tarafından Kürtlerle ilgili olarak yapılan ilk yayının yazarıdır. Kürtler: Tarihi ve İçtimai Tetkikat kitabı 1918'de Osmanlı Muhacirin Müdüriyet-i Umumisi (Osmanlı Göçmen İşleri Genel Müdürlüğü) tarafından yayınlanıyor. Kitabı, Almanca'dan Türkçe'ye çevirenin Habil Adem olduğu belirtiliyordu. Bu kitap Kürtlerin aslının Türk olduğunu, Kürtçe diye bağımsız bir dilin olmadığını anlatmaya gayret ediyordu. Daha sonraki incelemelerle anlaşılmıştır ki, Dr. Friç denen kişi, gerçek adı Naci İsmail (Pelister) olan Osmanlı Milli Emniyet görevlisi, Arnavut kökenli bir ittihatçıdır. Çevirmen olarak görülen Habil Adem de bizzat kendisidir. Yazdıklarının daha inandırıcı olmasını istediğinden Alman adı olan Friç'i kullanmış” dedi.