Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, 2015 Üçüncü Çeyrek Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) verilerine ilişkin yazılı açıklama yaptı. GSYH'nın piyasa beklentilerinin üstünde yüzde 4,0 oranında artış kaydettiğini belirten Yılmaz, “Dünya ekonomilerinde ABD, Çin ve Hindistan hariç sınırlı büyüme hızları söz konusudur. Euro alanında birçok ülkede büyüme hızları üçüncü çeyrek için bu seviyenin oldukça gerisindedir. Bu gelişme ile birlikte orta vadeli programda yer alan yıllık yüzde 3 büyüme oranının rahatlıkla gerçekleşeceği, büyümenin bu oranın üzerine çıkabileceği görülmektedir” dedi.
Üçüncü çeyrekte sektörel bazda büyüme verilerini paylaşan Bakan Yılmaz, “Üçüncü çeyrekte büyümenin kaynakları üretim yönünden tarım ve hizmetlerde yüksek katma değer artışları, talep yönünden ise özel tüketimdeki artıştır. Özel tüketim artışı ise yüzde 3,4, büyümeye katkısı yüzde 2,2 olmuştur. Büyümeye katkılar net ihracatta yüzde 0,1, stok yüzde 1,0'dır. İthalattaki gerileme ihracattaki azalmayı aşınca net ihracatın büyümeye katkısı üçüncü çeyrekte pozitif 0,1 puan olmuştur” diye konuştu.
“ÖZEL KESİM YATIRIMLARI AZALDI”
Özel kesim yatırımlarının üçüncü çeyrekte yüzde 0,7 oranında azaldığını belirten Yılmaz, “Özel kesim makine-teçhizat yatırımları azalma yüzde 1,9 olmuştur. 1 Kasım seçimleri ile azalan belirsizliklerin ve sağlanan siyasi istikrarın önümüzdeki dönemde özel kesim yatırımlarında olumlu yönde yansıması beklenmektedir” ifadelerini kullandı.
“GSYH BİR ÖNCEKİ DÖNEME GÖRE 1,3 ARTTI”
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH'nin, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki döneme göre yüzde 1,3 oranında artış gösterdiğine dikkat çeken Yılmaz, şunları kaydetti:
“2015 yılı büyüme tahmini TÜİK açıklaması öncesinde KB yüzde 3, Economist yüzde 3,0, Reuters yüzde 2,9, AA anketi yüzde 2,8 ve TCMB anketinde yüzde 3,0 idi. 3. Çeyrek verileri ve 1 Kasım sonrası oluşan ortam yılın genelinde yüzde 3'ü aşacak bir büyümeyi işaret etmektedir. Yılın üçüncü çeyreğinde katma değer tarım sektöründe yüzde 11,1 oranında artmıştır. Yılın üçüncü çeyreğinde bitkisel üretimde yüzde 13,5, hayvancılık üretiminde yüzde 2 oranında artış öngörülmüştü. Katma değer, sanayide yüzde 1,4 ve hizmetler sektöründe yüzde 4,7 oranında artış kaydetmiştir. Yılın üçüncü çeyreğinde aylık sanayi üretim endeksindeki ortalama artış ise yüzde 0,3'dür. Aynı dönemde, dayanıklı tüketim malları üretimi yüzde 0,3, ara mallarının üretimi yüzde 1,1 azalmış, yatırım mallarının üretimi ise ortalama yüzde 0,7, oranında artmıştır. Yılın üçüncü çeyreğinde imalat sanayii kapasite kullanım oranı da ortalama olarak yüzde 75,5 olmuş, bir önceki yılın aynı dönemiyle aynı seviyede gerçekleşmiştir. Aynı dönemde elektrik üretimi yüzde 1,9, otomotiv üretimi yüzde 13,1 artmış, beyaz eşya üretimi bir önceki yılın aynı dönemi seviyesinde kalmıştır. 2015 yılının üçüncü çeyreğinde yurt içi talepte canlanma gözlenmiştir. Toplam tüketim, 2015 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 3 artarken, toplam sabit sermaye yatırımları özel kesim kaynaklı olmak üzere yüzde 0,5 oranında azalmıştır. Aynı dönemde özel tüketim yüzde 3,4 oranında artmıştır. Toplam yurt içi nihai talep ise söz konusu dönemde yüzde 2,9 oranında artmıştır.”
Özel tüketimdeki artışın hizmetler sektörü kaynaklı olduğunu da vurgulayan Bakan Yılmaz, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Özellikle sağlık, ulaştırma-haberleşme, lokanta ve oteller sektörlerinde harcama artışları gerçekleşmiştir. Özel sabit sermaye yatırımlarında ikinci çeyrekte kaydedilen artış üçüncü çeyrekte yerini azalmaya bırakmıştır. Bu dönemde özel yatırımlarda yüzde 0,7 oranında azalma kaydetmiştir. Özel kesim makine-teçhizat yatırımlarında azalma yüzde 1,9 olmuştur. Özel inşaat yatırımlarında ise yüzde 1,5 oranında artış söz konusudur. Kamu tüketimi yüzde 7,8, kamu sabit sermaye yatırımları ise yüzde 0,5 oranında artmıştır. Üçüncü çeyrekte mal ve hizmet ihracatı yüzde 0,6, ithalat yüzde 1,0 oranında azalmıştır. Böylece net mal ve hizmet ihracatının büyümeye katkısı üçüncü çeyrekte pozitif 0,1 puan olmuştur. 2015 yılının ilk dokuz ayında GSYH yüzde 3,4 oranında artmıştır. Katma değer tarımda yüzde 8,9, sanayide yüzde 2,4, hizmetlerde yüzde 4,1 olmuştur. 2015 yılının üçüncü çeyreğinde kredi artış hızında yavaşlama devam etmiştir. Söz konusu dönemde kur etkisinden arındırılmış olarak bankacılık sektörü yurt içi kredi hacminde yıllık artış hızı yüzde 16,5'e, tüketici kredilerinde ise yüzde 12'ye gerilemiştir. 2015 yılının üçüncü çeyreğinde GSYH deflatörü yüzde 7,9 artış kaydetmiştir. Aynı dönemde ortalama olarak TÜFE yüzde 7,3, YİÜFE yüzde 6,3 oranında artmıştır.”
